چه نيازي به UPS است؟

غالبا وقتي به اين سئوال برخورد مي كنيم در جواب مي گوييم تهيه ولتاژ مورد نياز در هنگام نبود برق شهر اما در واقع اين تنها يك پاسخ لازم است و نه كافي UPS به دلايل متعددي مورد استفاده دارد كه تنها يكي از آنها تامين ولتاژ در هنگام نبود برق شهر مي باشد.

سيستم هاي حساس الكترونيكي مانند كامپيوترها و دستگاههاي پزشكي – ويدئويي – عكاس هاي حرفه اي و آزمايشگاهها نياز به يك تغذيه مناسب براي كار در حالت بهينه دارند و از اينجا به واحدي محتاجيم كه علاوه بر تهيه ولتاژ به صورت مداوم بر روي شبكه نيز نظارت داشته و در موقع لزوم اثرات نامتعارف ولتاژ را خنثي نمايد.

براي روشن شدن مساله انواع اشكالات برق شهر و نياز رفتار UPS اين اختلافات را مورد بررسي قرار مي دهيم.

الف) افزايش دامنه ولتاژ

افزايش دامنه شبكه در اصطلاحات فني به دو نام معرفي مي گردد:

Splike و Surge كه البته با هم تفاوت هايي دارند.

1-                        Spike:

هر گونه افزايش ولتاژ از ميزان معمولي (Normal) به صورت ناگهاني داراي عرض پالس تا 10 ميلي ثانيه (01/0) را مي گويند.

Spike به دو دامنه كم قدرت و پر قدرت تقسيم مي گردد. در نوع كم قدرت عرض پالس از 10 نانوثانيه تا 10 ميكروثانيه بوده و حداكثر دامنه برابر 2000 ولت مي باشد.

عمده عوامل ايجاد كننده اين ضربات لامپ هاي فلورسنت و تجهيزات پرمصرف مانند دستگاههاي فتوكپي مي باشد.

در نوع پرقدرت حداكثر پالس 10 ميلي ثانيه وارتفاع 6000 ولت مي باشد كه غالبا توسط واحدهاي جوشكاري و رعد و برق ايجاد مي گردد.

Splike ها علاوه بر تاثير روي بخش سخت افزايش كامپيوتر – در اشتباه رسيده اطلاعات به ترمينال ها و چاپگرها نيز نقش موثري دارند حدود 7 درصد اشكالات ولتاژ شبكه مربو طبه Spike مي باشد. البته مسايلي همانند نزديكي به كارخانه ها و نقاط طوفاني كه امكان رعد و برق را زياد مي كند درصد بروز اين اشگال را افزايش مي دهد.

از متداول ترين راه هاي حذف Spike آشكار سازي آنها و رفتن از حالت Standby به حالت اضطراري است اما اين روش در واقع كند بوده و پس از اعمال ضربه به سيستم عمل مي كند.

در USP هاي پيشرفته يك واحد به نام حذف ضربات موجود است كه وظيفه از بين بردن افزايش ولتاژ به صورت ناگهاني را به عهده دارد.

سيستم هاي راديان ضربات ناگهاني تا دامنه ولتاژ 6000 ولت را بلافاصله آشكار نموده و قبل از اعمال به مصرف كننده آنها را حدف مي كند. شروع حذف دامنه Spike ها از ولتاژ 425 ولت مي باشد.

2-    Surge

 افزايش ناگهاني ولتاژ از ميزان نرمال با عرض زمني بيش از يك سيكل (20 ميلي ثانيه) را Surge گويند.

 بر خلاف Surge Spike چون از يك سيكل بزرگتر است . مقدار ولتاژ متوسط را روي شبكه تغيير نمي دهد اما چون داراي زمان بيشتري است خطرات بيشتري براي سيستم به همراه دارد. علاوه بر رعد و برق قطع بارهاي بزرگ از شبكه مانند كارخانجات از مهمترين عوام ايجاد Surge مي باشد. بطور عمومي غالب UPS ها اين ضربات را حس كرده ويا بجاي برق شهر به سيستم مدار USP متصل مي گردد.

 سيستم هاي راديان عالوه بر تغيير حالت از برق شهر به USP ضربات اوليه توسط واحد حذف Spike روي شكل موج ورودي برق شبكه حذف شده و مصرف كننده هيچگونه ضربه اي را حس نخواهد كرد

 بايد توجه داشت كه بر خلاف Surge Spike ها در دامنه RAM245 ولت قابل آشكارسازي بوده و موجبات قطع ولتاژ بار از شبكه و اتصال آن به USP را فراهم مي آورد.

 ب) كاهش دامنه ولتاژ

 شناخته شده ترين اشكالات شبكه كه بيشترين صدمات را به واحدهاي سخت افزاري و  نيز اطلاعات مي زند كاهش دامنه ولتاژ  مي باشد كه عموما نسبت به طول زمان وقوع به دو قسمت تقسيم مي گردد:

 1-SAG:

 كاهش ولتاژ به صورت ضربه اي را Sag مي گويند.

طول وقوع كسري از ثانيه بوده و عواملي همچون وارد شدن بارهاي بزرگ مانند واحدهاي توليدي و موتورهاي بزرگ و سيستم هاي تهويه مطبوع به شبكه موجب ايجاد مي گردد.

Sag موجب Hang شدن سيستم هاي كامپيوتري شده وبه صورتي كه كامپيوتر قادر به انجام هيچگونه عملي نخواهد بود و براي كار مجدد بايستي Reset گردد

خطاي Read/Write در ديسك سخت افزار از ديگر اشكالات ايجاد شده توسط    Sag مي باشد بايد توجه داشت كه 70 درصد اشكالات شبكه از اين نوع مي باشد و لذا پاسخ مناسب USP در جايگزيني واحد مولد دروني خود بجاي برق شهر براي داشتن يك ولتاژ مناسب و بدون وقفه بسيار مهم است.

1- Brown Out:

همچون Sag بوده اما از نظر زمان بسيار طولاني مي باشد بطوري كه حتي ساعاتي از روز را در بر مي گيرد. مصرف كننده هاي بزرگ در ساختمان و منطقه مانند سيستم هاي تهويه مطبوع ويا گرمازا كه باعث كاهش ولتاژ شبكه مي گردند از مهمترين مولدهاي حالت اخير مي باشند.

همانند Brown Out Sag موجب Hang شدن سيستم شده ويا ايجاد خطا در زمان خواندن ويا نوشتن ديسك سخت سرعت كلي كار سيستم را كاهش مي دهد.

 در سيستم هاي راديان براي حذف حالت هاي Brauwn Out و Sag از يك روش استفاده گرديده و طي آن بلافاصله پس از آشكار شدن يكي از حالات فوق UPS جايگزيني برق شهر مي گردد.

ج) قطع برق شهر (Black Out)

از معروفترين عوامل خريد USP توسط مصرف كنندگان قطع برق شبكه مي باشد بهرحال صرفنظر اشكالات توليد و انتقال مسايلي همچون مصائب طبيعي رعد و برق و حوادث ديگر باعث قطع برق از چند ثانيه تا چند ساعت مي گردد اگر چه از دست دادن اطلاعات مهمترين ضايعه ناشي از اين اشكالات است اما بايد امكان خرابي ديسك ها بر اثر قطع ناگهاني برق نيز توجه داشت.

جايگزيني سريع UPS بطوري كه سيستم اين تغيير حالت را احساس نكند تنها راه مطمئن براي رفع اين اشكال مي باشد.

د) نويز

موتورهاي جاروبكدار دستگاههاي جوشكاري و سيستم هايي همچون رادار و فرستنده هاي راديويي مولد امواجي هستند كه گاهي بر روي موج تغذيه سيستم سوار مي گردند. اين امواج كه بنام نويز شناخته مي شوند غالبا از چند ميلي ولت تا چند ولت دامنه داشته و موجب رسيدن اطلاعات نادرست به ترمينال ها ويا چاپگرها مي گردد.

حذف اين نويزها از ديگر وظايف USP ها مي باشد.

استفاده از فيلترهاي EMI/RF يك راه حل مناسب براي رفع اين اشكال مي باشد.

استفاده از عناصر كم مقاومت در برابر فركانس بالا موجب حذف نويز RF در سيستم راديان گرديده است.

بررسي انواع مدلهاي USP در بازار ايران

براساس پيش پا افتاده ترين تصور و برداشت اكثر مردم بر اين باور هستند كه از يوپي اس USP صرفا براي مواقعي استفاده كنند كه برق مي رود و مي تواند از آن به عنوان يك باتري استفاده كنند ولي اين يك باور غلط است.

USP اصولا مواقعي بكار مي آيد كه در برق شهر نوساناتي ايجاد شود كه ممكن است به قسمت هاي حساس كامپيوتر مانند هارد ديسك يا مادربورد آسيب هاي جدي وارد سازد. در اين مواقع USP برق متناوب شهر را به وضعيت ثابت تبديل نموده و پس از آن برق وارد كامپيوتر مي شود تا مشكلي براي سيستم پيش نيايد. در حال حاضر و با مقايسه قيمت ساير تجهيزات كامپيوتري اكثر شركتهاي سازنده USP مانند پيشرانه فاراتل پرسو، ال جي و... به دلايل هزينه هاي توليد و ضمنا ميزان توليد پايين در مقايسه با بسياري ديگر از ادوات كامپيوتري كه اين خود افزايش هزينه ها را به دنبال دارد USP هاي خود را با قيمتهاي به نسبت بالا به بازار عرضه مي كنند كه اين موضوع باعث مي شود كاربران تصور نمايند كه USP يك جنبه تشريفاتي داشته و براي كامپيوتر نقش اساسي ايفا نمي كند وبه همين دليل درصدد تهيه آن بر نمي آيند.

افرادي هم كه آن را خريداري مي كنند متاسفانه عمدتا به شكل ظاهري و مقدار شارژ آن بها داده و به اين نكته بيشتر از توان و استحكام آن توجه مي كنند . اين افراد USP را معمولا براي آن خريداري مي كنند تا بتوانند در مواقع قطع برق نيز از كامپيوتر خود استفاده كنند. به همين علت به ميزان شارژ بلند مدت آن توجه و تاكيد زيادي دارند بر همين اساس به عنوان نمونه برخي از شركتها و موسسات كه در مورد USP اطلاعات چنداني ندارند براي چند سيستم كامپيوتري مستقر در شركت يك USP با توان 700 W انتخاب مي كنند كه اين نه تنها براي سيستم هاي آنها مفيد نيست بلكه ممكن است بسيار خطرناك هم باشد چون در صورت قطع برق شهري USP با توان ياد شده مي تواند فقط براي يك سيستم برق كافي تهيه كند واحتمالا همين مسئله باعث آسيب ديدن ساير كامپيوترها مي شود.

به همين دليل به اينگونه مراكز و شركتها توصيه مي شود كه اگر مايلند تا براي چند كامپيوتر خود يك USP كنند حتما بايد به سراغي دستگاهي بروند كه حداقل توان آن برابر با 2000W باشد تا جوابگوي چند سيستم كامپيوتري باشد.

البته براي كامپيوترهاي خانگي كه معمولا بطور متعارف از آنها استفاده مي شود (فرضا 24 ساعته روش نبوده و سرويس نمي دهند) يك USP با توان 700 W
مي تواند  به خوبي جوابگوي سيستم آنها باشد. ولي بايد به اين موضوع نيز  توجه داشت كه در برخي از منازل  به علت وجود كنتورهاي برق قديمي (5 آمپر) اگر مايل به تهيه USP باشند بايد توان آن حتما بالا 1000 W باشد . چون اين كنتورها به علت آمپر پايين خود ممكن است در اثر استفاده همزمان كامپيوتر و چند وسيله برقي ديگر دچار نوسانات شديد از جمله فيوز پراندنهاي مكرر شده و با قطع و وصل برق شهري باعث ايجاد مشكلات عمده در كامپيوتر شوند.

اما در منازلي كه كنتور آنها جديد (25 آمپر) است . همان USP با توان 700 W كافي است تا جوابگوي ئيازهاي كامپيوتري و حتي لوازم برقي جانبي خانه باشد.

در حال حاضر در بازار كامپيوتر USPهايي مانند توليدات شركتهاي فاراتل و پرسوالكترونيك وچند توليد كننده معتبر داخلي ديگر با خط توليد اتوماتيك USPهايي با توان 700 w تا توان باور نكردني 5000 W به بازار عرضه مي كنند.  اين USP ها به علت داشتن مزاياي بسيار از جمله سيستم حفاظت از خط تلفن و كارت مودم و مجهز بودن به استابلايزر فروش بيشتري نسبت به ديگر USPها دارند. ضمن اينكه شركتهايي مانند فاراتل ، كليه نرم افزارهاي مربوط به USP خود را توسط مهندسين خود در محيط ويندوزهاي و سيستم عاملهاي زير:

XP/ME/NT/2000/DO

S/UNIX/

LINUX/SCo

UNIX/NOVEL

طراحي و به بازار عرضه نموده است در عين حال اين توليد كننده براساس آمار موجود داراي بيشترين مركز فروش و خدمات پس از فروش در سطح كشور است.

البته شركت پرسو الكترونيك نيز به عنوان توليد كننده انواع USP هوشمند تحت ليسانس شركت Powercom آمريكا در بازار داخلي به عنوان يك شركت برتر مطرح بوده كه فناوري بكار رفته در محصولات اين شركت از جمله تكنولوژي هاي برتر جهان در اين زمينه به شمار مي رود.

در حقيقت مي توان گفت كه اين شركت از لحاظ توان فني و كيفيت با فارتل در رقابت است و شايد يكي از مهمترين  عواملي كه باعث برتري شركت فاراتل نسبت به پرسو الكترونيك شده وجود نرم افزارهاي USP اين شركت است كه اجازه كار و استفاده در هر محيطي را به كاربر مي دهد تا بتواند از USP خود به نحو احسن استفاده كند.

در مجموع جداول شماره 1 به مقايسه چند مدل از USP هاي دو شركت معتبر پرسو الكترونيك و فاراتل  پرداخته ايم.

ضمن اينكه احتمالا شما بابررسي و مطالعه اين جداول به برخي از مزيتهاي USPهاي محصول اين دو شركت معتبر پي خواهيد برد.